Avaliación Ambiental Estratéxica do Plan Sectorial de Actividades Extractivas de Galicia,
SR.
CONSELLEIRO DE MEDIO AMBIENTE, TERRITORIO E INFRAESTRUTURAS
D.
Xilberte Manso de la Torre con DNI nº xxxxxxxx domicilio en , xxxxxxxxxx actuando en representación da Asociación SOS GROBA, en
calidade de vicepresidente, asociación pertencente á
Plataforma Pola Protección da Serra do Galiñeiro,
e en relación co Documento de Inicio do procedemento de
Avaliación Ambiental Estratéxica do Plan Sectorial de
Actividades Extractivas de Galicia,
EXPÓN
Consultado o
Documento de Inicio da Avaliación Ambiental Estratéxica
do Plan Sectorial de Actividades Extractivas de Galicia, publicado na
web da Consellería de Medio Ambiente, Territorio e
Infraestructuras, que se atopa en período de consultas
queremos facer as seguintes observacións:
- Segundo
se expresa no propio Documento de Inicio (DI) Galicia é unha
das comunidades líderes no sector mineiro, isto quere dicir
que está por riba da maioría das comunidades autónomas
tamén en ocupación de solo polas diversas actividades
extractivas. Esta situación de liderazgo é un acicate,
segundo o DI para seguir desenvolvendo máis e máis
actividade extractiva en Galicia. Todo isto non leva parella unha
reflexión sobre o que significa unha maior ocupación do
solo por estas actividades, xa que o crecemento das actividades
extractivas debe ter inevitablemente un límite, non existe esa
percepción nos redactores do DI.
- Os
obxectivos e criterios subliñados son tan imprecisos e vagos
que realmente non queren dicir nada, e non é necesario
redactar un Plan Sectorial para escribir cousas como “desenvolvemento
sostible” “coordinación”, cando realmente o DI non ten
ningún contido orientado nesa liña. A maior
preocupación contida neste documento non é a protección
do medio ambiente, é a legalización de actividades
extractivas existentes que viven á marxe da legalidade (as
actividades sen a preceptiva licenza municipal, son ilegais, non é
unha percepción errónea da poboación). Outra
preocupación é unha maior implantación de
actividades extractivas no territorio.
- Parece
que o interese se orienta cara aos solos rústicos
especialmente protexidos, aos que este DI lles adica bastantes
páxinas para convencermos (non debería ser ese o
contido do DI) de que as minas se poden abrir en calquera sitio. No
DI reprodúcense os usos permitidos e autorizables nos solos
rústicos especialmente protexidos recollidos na LOUG, nos
casos nos que non se permiten os usos extractivos (polo tanto serían
usos prohibidos), sublíñase que estes pódense
autorizar (autorización autonómica) “a través
dos instrumentos previstos na lexislación do territorio”.
Vese ben a intención dos redactores, xa que copian artigos da
LOUG referidos aos usos nas difentes categorías de solo
rústico e en todos omiten unha parte esencial: “sempre que
non leven a transformación da súa natureza rústica
e quede garantida a integridade dos valores obxecto de protección”.
Esta omisión é intencionada e significativa, amosa os
intereses dos redactores do DI. Tamén nalgún parágrafo
do DI cópianse partes do artigo 5º do Decreto 80/2000,
pero en ningunha parte deste extenso documento se copia o apartado 3.
“No solo rústico de especial protección quedan
prohibidas as actuacións que resulten incompatibles cos seus
valores ecolóxicos, ambientais, paisaxísticos,
históricos, etnográficos, culturais ou calquera outro
que sexan obxecto da protección outorgada ou coas protección
derivadas da lexislación sectorial de aplicación”.
Polo tanto a superposición dos instrumentos de ordenación
do territorio sobre a normativa urbanística non é
sinxela nin inmediata como pretenden os redactores do DI.
- O
DI sinala que “O
grao de compatibilidade deberá xustificarse no instrumento de
ordenación do territorial (proxecto sectorial) que desenvolva
as determinacións e previsións contidas no Plan
Sectorial de Actividades Extractivas...”,
isto pode significar que o Plan Sectorial non vai facer ningún
tipo de planificación, senón que deixará as
decisións relacionadas coa planificación aos futuros
proxectos sectoriais, redactados polas concesionarias dos permisos.
- O
PSAEG reproduce unha parte importante da lei de minas do ano 1973,
lei preconstitucional, redactada nunha época na que a
sensibilidade e as exisencias en materia de medio ambiente eran
outras, época na que non estabamos dentro da Unión
Europea. O ingreso de España na UE supuxo un maior impulso
das sensibilidades e das políticas medioambientais (aínda
que logo, moitas veces, se queden só na teoría e en
boas palabras). Con todo o DI na páxina 17, e facendo
referenza a esta lei de 1973 recolle: “Cuestión
importante prevista na Lei é a facultade que se outorga ao
Goberno para declarar determinadas zonas non rexistables para
protexer diferentes intereses como o turístico, urbanístico,
agrícola, medioambiental, monumental, etc., por razón
de interese público”.
Porén o DI non parece anunciar un PSAEG con ningún tipo
de restriccións, senón que, aparentemente, decántase
pola implantación da minería en calquera tipo de solo
(incluso nos rústicos de protección arqueolóxica!),
omitindo intencionadamente aquelas partes das leis que expresamente
prohiben as actuacións que supoñan alteracións
dos valores recoñecidos á hora de delimitar os solos
rústicos especialmente protexidos e subliñando
constantemente a superioridade dos instrumentos de ordenación
do territorio sobre a ordenación urbanística (isto
según eles é a coordinación e colaboración
entre administracións).
- ANÁLISE
DE ALTERNATIVAS: As tres alternativas presentadas son a mesma.
A alternativa 0 e a Alternativa 1, son
exactamente a mesma alternativa,
que consiste en no redactar o PSAEG, é dicir, a alternativa 0.
A Alternativa 1 é tamén a 0, consiste na non redacción
do PSAEG. Aínda que pareza absurdo (que o é) a 0 é
non redactar, e a 1 é a de non redactar. Qué pasa se
non se redacta o Plan Sectorial?, pois que, no caso de que se
pretenda legalizar, ampliar ou realizar unha nova explotación
mineira habería que redactar un Proxecto Sectorial
individualizado para cada explotación. A alternativa 2, tal e
como a redacta este DI, aparentemente é a mesma que a 0 e 1,
coa vantaxe dunha AAE, non se deduce deste DI que se pretenda unha
auténtica planificación. Tampouco se explica, nin se
sabe qué tipo de alternativa é a de realizar un PSAEG.
Todas alternativas a avaliar, agás a 0, teñen
que consistir necesariamente na redacción dun PSAEG,
pero haberá que decidir qué tipo de Plan, qué
criterios e como vai ser a planificación de cada alternativa,
e qué se vai a avaliar.
Por outra banda,
da lectura do DI, dedúcese que todo o territorio de Galicia
vai ser posible receptor dunha actividade extractiva, sexa do tipo
que sexa, e que será finalmente un Proxecto Sectorial o que
avaliará a posibilidade de autorizar, ou non, unha determinada
actividade extractiva. Isto, entendemos, cando xa o correspondente
permiso estea adxudicado a unha empresa concesionaria, xa que é
a concesionaria a que presentaría o Proxecto Sectorial, sen
planificación previa. Dá a sensación lendo o DI,
que o Plan Sectorial será unha guía de “boas”
prácticas para as actividades extractivas e un recordatorio de
leis, normativas e instrumentos de ordenación do territorio,
mesturado cunha serie de expresións tan bonitas coma manidas:
“desenvolvemento sostible” “necesaria coordinación”,
etc; que realmente non se reflicten en ningunha das actuacións
reais, xa que logo todo queda reducido a nunha serie de medidas
correctoras da Avaliación do Impacto Ambiental do
correspondente Proxecto Sectorial, que necesariamente terá que
ser aprobado, Galicia en mans das empresas que queiran participar no
expolio. Isto non é desenvolvemento, e moito menos sostible.
Este DI tenta
xustificar a actividade extractiva (sen especificar de qué
tipo, mesmo supoñemos que a ceo aberto) incluso na Rede Natura
2000, na nosa excasísima Rede Natura 2000.
Xustifica que os
impactos son medios ou baixos, que ademais os terreos son sempre
recuperabeis xa que actividade extractiva é sempre temporal.
Pero é que as planificacións e as actividades
realizadas polo ser humano son sempre temporais, e son estas
actividades as que se testan nun procedemento de avaliación
¿qué, se non?. Temporal é a explosión
dunha bomba atómica, iso non quere dicir que as súas
consecuencias sexan menores ca outras actividades que se prolongan
máis no tempo.
Non se pode
afirmar que a actividade extractiva pode incluso ser beneficiosa para
o medio ambiente, isto é absolutamente absurdo, pola mesma
definición do que é o medio natural e que significa a
súa protección. Unicamente pode calificarse de
beneficiosa unha restauración se a comparamos co terreo
despois do remate da actividade extractiva, pero non co primixenio
estado natural do mesmo.
Todo isto amosa a
intencionalidade do PSAEG, a filosofía dun “todo vale”. O
territorio que se destrúe, que se arrinca, que se destroza,
non volve a crecer. Un plan de restauración non devolve a
natureza ao seu estado natural. A meirande parte dos ecosistemas, por
non dicir todos, non se poden reproducir artificialmente. Os
ecosistemas non son só as aves nunha canteira, que van e
volven.
A
escasa e pouco representativa Rede Natura de Galicia está en
perigo (Galicia, cunha porcentaxe de 11,65 é a comunidad
autónoma coa menor porcentaxe de superficie do territorio
incluida na Rede Natura 2000, moi por debaixo do 26,6 da media de
España, segundo os datos do “Ministerio
de Medio Ambiente, Medio Rural y Marino”,
La Rioja ten unha porcentaxe do 33,2%, Cantabria 27,6% e Madrid
39,9%), os solos rústicos especialmente protexidos de
protección arqueolóxica, de augas, de espazos naturais,
etc, están en perigo. Dedúcese do DI que cun bo Estudo
de Impacto e as correspondentes medidas correctoras e de integración
paisaxística temos o problema dos posibles impactos
controlado. Non é preciso redactar un PSAEG para chegar a esta
conclusión. O Documento de Orientación de extracción
mineral e Natura 2000 da Unión Europea non nace para favorecer
a proliferación de actividades extractivas nas zonas da Rede,
nace para non limitar as zonas a protexer, cunha idea de protexer
máis superficie de solo e compatibilizar, pero se cita de
forma sesgada e interesada.
- Non
se fai unha análise previa, nin se explica qué
significa a distribución da poboación activa nos
distintos sectores. Por exemplo, no caso da provincia de Pontevedra o
sector servizos ten unha ocupación moi superior ao resto dos
outros sectores (primario 5.747, servizos 56.161), isto débese,
en gran parte, a que o sector do turismo, hostalería e
servizos relacionados teñen unha importancia vital na economía
destas zonas. Qué consecuencia tería a aparición
de actividades extractivas á ceo aberto en certas zonas na
poboación ocupada no sector servizos? Non pensan os redactores
do PSAEG realizar algún tipo de análise sobre a posible
destrucción de emprego causada polo deterioro medioambiental
do territorio? É demasiado simple a teoría de que a
maior número de minas, maior número de empregos, pois é
a única teoría que, de momento, sosteñen os
redactores. Isto non é avaliar, é expor argumentos
erróneos.
- O
apartado 5.3.2.2. adicado á Avaliación de efectos
ambientais fai referenza a un decreto que se atopa derogado, o
Decreto 327/1991 de 20 de outubro de avaliación de efectos
ambientais. E ademais di que o decreto 442/1990 foi derrogado polo
RDLex 1/2008 de 11 de xaneiro, cousa que é incorrecta. É
patente o descoñecemento que os redactores do DI teñe,
tanto da lexislación sobre medio ambiente, como do medio
ambiente en si. Coñecemento da lexislación sobre
actividades extractivas terán, pero da lexilación
ambiental, do que representa un DI da AAE, do que é unha
análise de alternativas, etc., non o teñen. É
totalmente inaceptable que a Xunta de Galicia promova e tramite este
Documento de Inicio.
- Do
DI dedúcese que a aprobación do PSAEG é URXENTE
porque é
necesaria a regularización de actividades extractivas
existentes na actualidade que
non teñen licenza de actividade. Pois no Regulamento de
Disciplina Urbanística Decreto 28/1999 de 21 de xaneiro
explícase moi clariño o que se debe facer en caso de
actividades que non conten coa preceptiva licenza. En ningún
artigo da lexislación urbanística se di que deberán
regularizarse urxentemente mediante a redacción dun Plan
Sectorial. Para calquera dúbida debería consultarse a
Sección cuarta “Protección
da legalidade en zonas verdes, espacios libres, dotacións,
equipamentos e solo rústico con especial protección e
outras medidas complementarias”,
e tamén Artigo 213º da LOUG: “Protección
da legalidade en zonas verdes, espacios libres, dotacións e
equipamentos públicos”.
Sería bo que a Consellería de Medio Ambiente,
Territorio e Infraestruturas aplique a estas actividades (como ás
outras) a lexislación vixente no que atinxe tanto o
relacionado ás obras como aos usos do solo sen contar coa
preceptiva licenza municipal.
- E
xa por último, e como corolario, para que as actividades
extractivas se realicen dun modo coordinado non se precisa un PSAEG,
por dous motivos, o primeiro por que se poderían coordinar os
Proxectos Sectoriais individuais, e segundo porque realmente non se
pretende ningunha coordinación, o que se pretende e legalizar,
ampliar, abrir novas explotacións, impoñendo a decisión
da Consellería de Industria de fomentar e alentar a minería
en Galicia.
Por
todo o exposto SOLICITA:
- Que
se retire este DOCUMENTO DE INICIO
por ser un documento absolutamente inútil. Por carecer dunha
redacción axeitada. Por ter un único obxectivo real que
é fomentar a toda costa a actividade extractiva en Galicia.
Por non ter nin a mínima pretensión de protexer zonas
sensibles do territorio de Galicia. Por non recoller unha análise
de alternativas. Por non recoller unha alternativa que responda ao
criterio da protección das zonas onde non se poden realizar
este tipo de actividades dunha forma inocua para o medio.
- De
forma subsidiaria que se reforme este Documetno de Inicio paliando as
deficiencias existentes especialmente no que atinxe a análise
de alternativas, e que se formule, no caso de decidir facelo, a
redacción dun auténtico instrumento de planificación
e ordenación do territorio, que teña como obxectivo a
protección dos solos que a merezan polos seus valores. Que
teña en conta o establecido polo artigo 5 apartado 3 do
Decreto 80/2000.
- Que
se paralicen os concursos de concesións de permisos en trámite
en tanto non se redacte un PSAEG que protexa as zonas sensibles do
territorio de Galicia.
- Que
se prohiba neste futuro PSAEG a realización de actividades
extractivas no conxunto da Serra da Groba.
Gondomar, a 14 de
xuño de 2013
Asdo.: Xilberte
Manso de la Torre
Ningún comentario:
Publicar un comentario